
پیوند کاکتوسها
کاکتوسها همانند سایر گیاهان با شیوه پیوند زدن نیز تکثیر میگردند.
باید دانست تنها شمار کوچکی از گونه های کاکتوس به سبب نداشتن طبقه زاینده اصلی و یا لایه رشد قابل پیوند زدن نیستند.
مناسبترین زمان پیوند کاکتوسها از اواخر بهار تا پایان فصل تابستان یعنی هنگام فعالیت رشد گیاه میباشد.
در این زمان گیاهان قوی تر و دارای شیره شیره کافی برای انجام عمل پیوند و اتصال در همه قسمتها آمادگی دارند و
پس از عمل، پیوند نیز در عرض چند ماه (بسته به نوع گونه) رشد را آغاز و به گُل خواهند نشست.
کاکتوسهارا در هر سنی میتوان روی هم پیوند نمود
ولی بهتر است که برای پیوندک از کاکتوسهای جوان که یک تا دو ساله باشند و حتی از کاکتوسهای دانه زاد (بذری) جوان، برای این کار بهره گرفت.
گزینش پایه قوی بسیار مهم بوده و ساده ترین راه پیوند کاکتوسها آن است
که پیوندک را در چند سانتی متری جوانه انتهایی ساقه یا شاخه ها بطور افقی برید،
آنگاه سر پایه را نیز با تیغ یا چاقویی تیز به همان روش قطع نموده و آنهرا به سادگی روی هم سوار نمود.
با فشار ملایم که با سر انگشت روی پیوندک وارد میشود
کوشش میکنیم حبابهای ریز هوا که احتمال میرود بین برشهای پیوندک و پایه باشد بیرون رانده ،
بدین سان دو برش پایه و پیوند را کامل مینماییم.
اهمیت ویژه پیوند زدن در کاکتوسها
۱: برخی از کاکتوسها دیر گل یا دیر بذر بوده و یا هیچگاه در شرایط کاشت، گل و بذر هم تولید نمیکنند.
از همین رو برای تکثیر آنها افزون بر قلمه زدن ، کاشت پاجوش و… پیوند زدن یکی از بهترین راههای مناسب ازدیاد ، بشمار میرود.
۲: معمولا در کاکتوسهای دانه زاد زمان زیادی به درازا میکشد تا گیاه بزرگ شده
و تولید گل نماید. تجربه نشان داده که کار پیوند زدن ، گیاه را زودرس نموده و زمان گلدهی را به جلو می اندازد.
۳: پیوند انواع کاکتوسها در روی گونه های مختلف به سادگی انجام میگیرد
و سرعت جوش خوردن نیز به سبب وجود بافتهای هادی کاکتوسها میباشد.
بافتهای هادی یاد شده بخش بزرگی از سطح میانی استوانه مرکزی را اشغال نموده و
در نتیجه تماس آنها با بافتهای هادی پیوندک به آسانی انجام گرفته و درصد جوش خوردن پایه و پیوندک هم افزایش میابد.
۴: از دیدگاه تماشای ظاهری نیز دو گیاه مختلف الشکل که بر روی هم پیوند زده میشوند بسیار زیبا و دیدنی خواهد بود.
۶: با انجام پیوند، ویژگی های خالص ارثی پیوندک برخلاف حالت بذر کاری دگرگونی نیافته ،
و به گفته دیگر گونه های کمیاب زیبا و دوست داشتنی ، همگی ویژگیهای خود را حفظ میکنند.
۷: پاره ای از کاکتوسها به خودی خود شاخه یا ساقه تولید نمیکنند ولی بریدن
جوانه انتهایی سر آنها برای تهیه پایه سبب میشود که در بُن گیاه شاخه ها و ساقه های بسیاری پدید آید که بعدها برای گرفتن قلمه کاربرد خواهند داشت.
۸: گاهی در برخی از کاکتوسها به دلایل گوناگون ، ریشه دوام زیادی نکرده ،آسیب دیده و از بین میرود.
از این رو احتمال از بین رفتن خود گیاه نیز بالا میرود، در این زمینه هم، میتوان کاکتوس بدون ریشه را روی پایه قوی و محکم دیگر پیوند زد و گیاه را زنده کرد.
مراحل پیوند کاکتوسها
a: پایه و پیوند با کناره دندانه دار همگن و صاف برهم منطبق میگردند.
b: کناره ها و پیرامون پایه و پیوند (شکافها بسوی پایین برش داده میشوند تا پایه و پیوند درست بر هم استوار گردند)
c: پیوندک در مرکز پایه قرار گرفته و با نوارهای پلاستیکی ، پیوندک و پایه روی هم استوار نموده، آنگاه با کش لاستیکی محکم میشوند.
نکته: در پیوند زدن هرگز از چسب(موم) باغبانی استفاده نشود.
زیرا این کار از یک سو مانع تغییر رطوبت اضافی پایه و پیوندک شده و از سوی دیگر محیط و جایگاه مناسبی برای گسترش
و رشد قارچها و باکتری های زیان آور فراهم میسازد.
یکی دیگر از روشهای پیوند کاکتوسهای گرد و
شیاردار روی کاکتوسهای ستونی ، بکارگیری نخهای نازک است که با
نوارهای باریکی از شیارهای پیوندک و پیرامون گلدان رد میشود و از هر گونه لغزش پیوندک روی پایه جلوگیری میشود.
باید دقت داشت که فشار زیادی از اطراف نخ یا نوار روی جوانه انتهایی به پیوند وارد نشود.
درباره پیوند کاکتوسهای برگ نما مانند اپیفیلوم ها یا کاکتوسهای کریسمس
بر روی کاکتوسهای ستونی با پدید آوردن برش و شکاف در سطح پایه و آنگاه جای دادن
برش پیوندک به درون آن و اتصال لازم لبه های شکاف ، پایه میتواند پیوندک را بخوبی نگهداری نماید.
سه روش پیوند در کاکتوسها کاربرد دارند:
۱: پیوند سطحی ۲: پیوند شکافی ۳: پیوند مورب
۱: پیوند سطحی:
در اینگونه پیوند ، دو سطح پایه و پیوند باید کاملا صاف و مسطح باشند.
پوسته خارجی کاکتویها سخت و چسبناک است بنابراین با چاقوی کاملا تیز و باریکی
برش افقی روی پایه، دو سطح را روی هم قرار داده و با نوار پلاستیکی ، نخ و یا با استفاده
از وزنه های فلزی آنهارا روی هم استوار مینمایند.
۲: پیوند شکافی:
پس از گزینش پایه و پیوند، در وسط پایه شکافی به شکل V (گُوِه) ایجاد نموده سپس
پیوندک را در داخل شکاف جای میدهیم. برای اتصال آنها از نخ یا خلال دندان سود میجوییم.
۳: پیوند مورب:
این نوع پیوند بیشتر برای پایه های بلند و باریک سفارش میشود.
در این روش پایه و پیوند را به گونه ای اُریب برش داده سپس دو قطعه را با نخ محکم مکنیم.
چند روز پس از انجام پیوند گیاه را در سایه گذارده و باید دقت نمود که نخ یا نوار پلاستیکی خیلی
خوب بسته شده باشد. پس از یک هفته نیز چنانچه از خار یا چوب خلال استفاده شده باید برای
جلوگیری از بروز آلودگی و بیماریها، آنهارا از پایه و پیوند بیرون آورد.
برای پیوند زدن باید به نکات زیر توجه نمود:
۱: گزینش پایه و پیوندک از بخشهای تازه و درحال
رویش شاخه های جوان و همچنین استوار نمودن پایه در جای استقرار خود.
۲: سالم بودن پیوندک
۳: صاف و مسطح بریدن سطوح پایه و پیوندک تا همگام تماس
و نهادن بر روی یکدیگر فضایی بین آنها نباشد.
۴: پایه و پیوندک باید پاکیزه و بدون گرد و خاک باشد.
زمانی چند پس از انجام پیوند ، برخی از پایه های پیوند (بیشتر از گونه های سرئوس ها)
به سبب توقف رشد طولی که در نتیجه عمل پیوند پدید می آید ، پیرامون تنه،
خود پاجوشهایی تولید مینمایند که بر اثر تغذیه از پایه اصلی ، گاهی رشد را در پیوندک
متوقف و یا باعث کندی در نمو میگردند که باید از درون خاک قطع گردند.
*گردآوری توسط تحریریه بیشه، هرگونه کپی برداری بدون ذکر منبع پیگرد قانونی دارد*